Kloster Wendhusen

Klooster Wendhusen, gelegen in het historische centrum van Thale in Saksen-Anhalt, geldt nog steeds als het oudste nog bestaande klooster in de deelstaat en is een halte op de Romaanse Weg in het Harzgebergte. Sommige delen van het gebouw, dat vandaag de dag vooral wordt gekenmerkt door de indrukwekkende westtoren, dateren nog uit de Karolingische periode. In de loop der eeuwen onderging het klooster niet alleen veel veranderingen, omverwerpingen en zelfs plunderingen, maar werd het later zelfs omgevormd tot een riddergoed. Voor mensen die geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van de Harz is klooster Wendhusen een absolute must.

Van stichting tot belangrijk klooster in de Harz

De stichting in 825 door Gisela, de dochter van graaf Hessi, laat zien dat de wortels van het klooster teruggaan tot de nadagen van Karel de Grote. Hij was het immers die Hessi het ambt van graaf over de regio Oostfalen verleende na zijn onderwerping. Inspiratie en steun kregen ze van de keizerlijke abdij van Herford, die toen al een van de belangrijkste instellingen in zijn soort was in het keizerlijke gebied.

Door de invloed van de hoge adel, die altijd nauw verbonden was met de abdij, won het klooster snel aan belang en was het in de daaropvolgende jaren onder andere betrokken bij de oprichting van de keizerlijke abdij van Quedlinburg. Over het algemeen behield Wendhusen echter zijn onafhankelijkheid en begon met de bouw van een stiftskerk en de successievelijke uitbreiding van het terrein. De woontoren, die vandaag de dag nog steeds het beeld van de plaats bepaalt, getuigt ook van een standvastigheid in de soms moeilijke tijden vanaf de 12e eeuw. Al in 1180 werd het klooster voor het eerst geplunderd en verwoest tijdens de conflicten tussen Frederik Barbarossa en Hendrik de Leeuw. Het werd daarna echter zeer snel herbouwd.

Het einde met de Boerenoorlogen en de transformatie in een riddergoed

Vanaf het begin van de 13e eeuw nam het belang van het klooster af, hoewel het nog steeds een van de belangrijkste vrouwenkloosters in de regio was. Wat er precies gebeurde in de daaropvolgende 350 jaar is niet meer bekend. Wat wel zeker is, is dat het klooster uiteindelijk het slachtoffer werd van de Boerenoorlogen in 1525, zoals zovele andere. Tijdens de opstanden werd het klooster geplunderd en uiteindelijk in brand gestoken. In de daaropvolgende jaren raakte een groot deel van het terrein in verval en de ruïnes werden soms gebruikt als bron van bouwmaterialen.

De volgende jaren werden gekenmerkt door veelvuldige veranderingen van eigenaar. Na de secularisatie van het klooster in de loop van de Reformatie in 1540, ging het terrein eerst over naar de families von Weddelsdorff en von Watzdorff om uiteindelijk in het bezit te komen van Lorenz Steube. Naast het voormalige klooster werd nu het landhuis ontwikkeld, waarvan de eigenaarsfamilies door de eeuwen heen herhaaldelijk te maken kregen met financiële problemen. Zo kwam het hele landgoed uiteindelijk aan het begin van de 19e eeuw in het bezit van de familie von dem Bussche-Streithorst, die het tot de onteigening in 1945 zou behouden.

Het kloosterterrein en het landhuis in de huidige tijd

Tot op de dag van vandaag behoren de overblijfselen van het klooster en het aangrenzende landhuis tot de mooiste en interessantste bezienswaardigheden in de regio. Opgravingen in de afgelopen 30 jaar hebben verschillende overblijfselen van het voormalige klooster aan het licht gebracht, zoals de funderingsmuren van de voormalige kapittelkerk, die in de loop der eeuwen werd verwijderd - onder andere om het landhuis te bouwen. Tegenwoordig is er op het terrein een permanente tentoonstelling in de geest van "levende geschiedenis". Bezoekers kunnen niet alleen een idee krijgen van hoe de nonnen in die tijd leefden, maar ook de indrukwekkende woontoren bekijken, die nog steeds bewaard is gebleven als onderdeel van de westelijke vleugel. De naadloze overgang naar het landhuis biedt ook een directe blik in het latere deel van de geschiedenis van het gebied.